IQ wynosi w takich przypadkach 34-20. Najcięższe upośledzenie umysłowe to upośledzenie umysłowe w stopniu głębokim – iloraz inteligencji poniżej 20. Wymaga stałej opieki i dużo pracy, aby nauczyć dotkniętą upośledzeniem osobę podstawowych czynności lub choćby sygnalizowania potrzeb fizjologicznych. Artykuł zweryfikowany przez: Paulina Stolorz-Witek Mgr psychologii klinicznej, psychoterapeuta.
Dzieci upośledzone są mniej wrażliwe na ekspresje emocji niż dzieci w normie intelektualnej. Brak umiejętności odczytywania emocji wyrażonych np. mimiką tłumaczy się tym, że często opiekunowie tych dzieci chroniąc je przed negatywnymi doświadczeniami emocjonalnymi, które dostarcza często otoczenie dziecka, działają przyjaźnie i współczująco nawet, jeśli sytuacja nie jest adekwatna do tych uczuć. Utrudnia to kształtowanie ważnej kompetencji społecznej jaką jest wrażliwość na ekspresję emocji. Ze względu na to, że krąg życiowej aktywności dzieci jest często bardzo zawężony, zakres prawidłowo rozumianych sytuacji społecznych ogranicza się głównie do tych bardzo dobrze znanych lub często powtarzanych. Dzieci te z trudem orientują się w zasadach społecznego życia, niektórym sytuacjom nie są w stanie w ogóle sprostać. Ich wyobrażenie o tym, co jest dobre, a co złe jest bardzo powierzchowne. Dzieci upośledzone umysłowo wykazują mniejszą samodzielność w czynnościach codziennych, w samoobsłudze niż ich zdrowi koledzy.
Fot: freshidea / Upośledzenie umysłowe określa się stopniami wg skali Wechslera. Dziedziczenie ma duży udział w powstawaniu upośledzenia umysłowego u dzieci. Każdy stopień upośledzenia umysłowego ma określoną charakterystykę. Upośledzenie umysłowe to inaczej niepełnosprawność intelektualna. Jest to zaburzenie z grupy zaburzeń rozwojowych, wrodzonych. Osoby z upośledzeniem umysłowym charakteryzują się znacznym obniżeniem sprawności intelektualnej. Trudno im przystosować się do wymogów i ogólno przyjętych zasad społecznych panujących w danym środowisku Co to jest IQ i jaki ma związek z rozpoznaniem upośledzenia umysłowego? IQ (z ang. intelligence quotient) to iloraz inteligencji. Dostępne powszechnie testy na inteligencję mają za zadanie pomóc określić stopień upośledzenia umysłowego, przez określenie poziomu IQ. Wynik testu interpretuje się za pomocą skali Wechslera. Upośledzenie umysłowe rozpoznaje się przy IQ <70. Powyżej można rozpoznać inteligencję przeciętną, wyższą lub bardzo wysoką.
Zobacz film: Czy kolejność urodzenia ma wpływ na inteligencję dziecka? Źródło: Dzień Dobry TVN. Upośledzenie umysłowe może być wygenerowane przez czynniki środowiskowe. Zalicza się do nich brak więzi z rodzicami, izolowanie dziecka od bodźców wpływających na jego rozwój intelektualny, brak dostępu do materiałów edukacyjnych czy brak odpowiednich modeli zachowań. Dlatego w rozwoju intelektualnym dziecka bardzo istotna jest więź, miłość i opieka, ponieważ ich brak będzie skutkować nieodwracalnymi zaburzeniami w przyszłości. Niekiedy upośledzenie umysłowe może zostać nabyte też w późniejszym etapie rozwoju poprzez urazy, zatrucia, a także w przebiegu zaburzeń wzrostu i odżywiania. Stopnie upośledzenia umysłowego i ich objawy Pierwszy stopień to upośledzenie umysłowe w stopniu lekkim. IQ wynosi wtedy 55–69 w skali Wechslera. Osoby z upośledzeniem w stopniu lekkim są jak najbardziej zdolne do samodzielnego życia, mogą podjąć pracę zawodową. Należy jednak mieć na uwadze, że u tych osób nie ma zdolności do abstrakcyjnego myślenia, a tym samym nie można przydzielić im zadań lub stanowisk wymagających decyzyjności.
Uwaga ich jest często krótkotrwała, mało podzielna, łatwo ulega zakłóceniu ( jest odwracalna). Za typowe uważa się szablonowość, a nawet bezwład myślenia. Rozwój dzieci upośledzonych umysłowo w stopniu lekkim bardzo często zatrzymuje się na poziomie myślenia konkretno – obrazowego. Mają one bardzo zaburzone myślenie abstrakcyjne, słowno – pojęciowe. Kłopoty sprawia im abstrahowanie, uogólnianie, tworzenie pojęć, wnioskowanie i przewidywanie ( myślenie konkretno – obrazowe). M. Bogdanowicz podkreśla, że uczeń upośledzony umysłowo w stopniu lekkim osiąga w wieku 15 – 21 lat wiek inteligencji 8 – 12 lat. Zaburzenia wyższych form myślenia powoduje, że bardzo dużo umiejętności jest niedostępne dla osób z niedorozwojem umysłowym w stopniu lekkim. Dzieci upośledzone umysłowo w stopniu lekkim różnią się na niekorzyść od dzieci normalnych o tym samym wieku inteligencji pod względem pamięci logicznej, zarówno w zakresie pamięci natychmiastowej, jak i trwałej. Mają ograniczoną pojemność pamięci. Dzięki dość dobrej pamięci mechanicznej opanowują stosunkowo bogate słownictwo.
Dzieci upośledzone umysłowo w stopniu lekkim w wyniku oddziaływania wielu czynników lub uszkodzeń centralnego układu nerwowego mają utrudniony i zaburzony poziom spostrzegania. Spostrzegania u tych dzieci przebiega wolniej, jest węższe zakresowo - dzieci te najczęściej spostrzegają niespecyficzne związki i cechy. Najłatwiej im wyodrębnić cechy zewnętrzne, silnie zaznaczone – np. barwa, kształt, materiał. To, co zdrowe dziecko z reguły widzi od razu, dziecko upośledzone często nie dostrzega, albowiem wieloelementowy obszar spostrzegania jest dla nich obszarem małoelementowym. Podczas oglądania rzeczywistości takie dzieci spostrzegają w danym momencie mniejszą część niż normalnie, rzeczywistość widzą niewyraźnie i niedokładnie. Związane jest to ze znacznym zaburzeniem analizy i syntezy. Bardzo często dzieci takie charakteryzuje niedojrzałość percepcyjna, szczególną trudność sprawia mu orientacja w sytuacjach nietypowych, w innych warunkach zadania - " dziecko upośledzone mało widzi – kiedy patrzy i mało słyszy kiedy słucha" ( H. Borzyszkowska) Dzieci upośledzone umysłowo w stopniu lekkim charakteryzują zaburzenia koncentracji uwagi na znaczących bodźcach.
Nie dorównują rówieśnikom w zakresie rozwoju fizycznego, aktywności ekonomicznej. Częściej ujawniają zaburzenia zachowania w postaci wrogich postaw, wzmożonej reaktywności typu lękowego, postaw izolacyjnych, zachowań nieumotywowanyc, ujawniają utrudnienia w zakresie zdolności empatycznych. Dziecko upośledzone umysłowo najczęściej niewłaściwie odczytuje i rozumie sygnały społeczne, co utrudnia lub uniemożliwia podejmowanie decyzji akceptowanych społecznie. Wymaga ono więc celowej i planowej stymulacji w zakresie społecznego funkcjonowania. Dzieci upośledzone umysłowo w stopniu lekkim charakteryzują się niższym poziomem rozwoju fizycznego. Ich sprawność wzrasta co prawda wraz z wiekiem, lecz dzieci te nie osiągają poziomu rozwoju cech motorycznych jaki reprezentują ich rówieśnicy w normie intelektualnej. W stosunku do siebie dzieci upośledzone są mało krytyczne, lekceważą swoje braki i specjalną sytuację społeczną. Niektóre jednak dzieci cierpią z powodu swego ograniczenia, popadają w poczucie małej wartości i zniechęcenia.
Prezentacja Forum Prezentacja nieoficjalna Zmiana prezentacji Psychologiczny opis dziecka z upośledzeniem w stopniu lekkim * - najpopularniejszy informator edukacyjny - 1, 5 mln użytkowników miesięcznie Platforma Edukacyjna - gotowe opracowania lekcji oraz testów. Charakterystyka dziecka upośledzonego umysłowego w stopniu lekkim jest skomplikowana z uwagi na ogromne zróżnicowanie jednostkowe. Rodzaj i poziom zaburzeń wynika z faktu, iż etiologia upośledzenia w stopniu lekkim zawiera kilka czynników patogennych. Ponadto w opracowaniach naukowych podkreślany jest wpływ środowiska rodzinnego na występowanie upośledzenia w stopniu lekkim, a także uwarunkowań społecznych lub opóźnienia społecznego. Często trudno jest rozstrzygnąć, czy poziom funkcjonowania w momencie badania młodszych dzieci wynika z rzeczywistego upośledzenia, czy tylko braku stymulacji w rodzinie. Dzieci upośledzone umysłowo w stopniu lekkim nie wyróżniają się wyglądem zewnętrznym wśród rówieśników. Dopiero po wnikliwej obserwacji można zauważyć istotne odchylenia w funkcjonowaniu określonych czynników psychofizycznych.
Człowiek tak jakby zatrzymuje się na poziomie intelektualnym dziecka 9- czy 12-letniego. W okresach wczesnego dzieciństwa, kiedy idzie do szkoły, normalnie uczy się mówić czy funkcjonować w społeczeństwie. Szkoła nie jest problemem do końca szkoły podstawowej. Taka osoba potrafi funkcjonować samodzielnie, jednak bardzo często wymaga wsparcia i nadzoru osób trzecich. Drugi stopień obejmuje upośledzenie umysłowe w stopniu umiarkowanym. Wg skali Wechslera IQ wynosi 35–54. Człowiek z takim upośledzeniem umysłowym zatrzymuje się na etapie 6-latka. Już w wieku przedszkolnym wykazuje problemy z nabywaniem podstawowych umiejętności, jak porozumiewanie się. Nabywa je, jednak już z pewnym opóźnieniem. Maksymalnie opanowuje umiejętności szkolne do 2 klasy podstawowej. Rzadko występuje tu izolowane upośledzenie umysłowe. Często też dziecko ma problem z rozwojem fizycznym. W dorosłym życiu osoba z upośledzeniem w stopniu umiarkowanym odnajduje się na niewykwalifikowanych stanowiskach pracy. Trzeci stopień, czyli upośledzenie umysłowe w stopniu znacznym, oznacza, że dziecko nie jest w stanie nabyć nawet zdolności porozumiewania się.
Ta umiejętność, jeśli się rozwija, to tylko w niewielkim stopniu. Człowiek z upośledzeniem umysłowym w stopniu znacznym zatrzymany jest rozwojowo na etapie 3-, 4-latka. Jako dziecko nabywa ze znacznym opóźnieniem czasem umiejętność liczenia podstawowego czy mówienia, jednak ogranicza się do podstawowego poziomu. Dorośli ze znacznym upośledzeniem umysłowym wymagają ścisłej opieki. Ostatni, czwarty stopień, czyli upośledzenie głębokie, jest związane z zupełnym inwalidztwem. Osoby z tym stopniem niepełnosprawności nie mogą funkcjonować bez całodobowej opieki. Są zupełnie ograniczone fizycznie, nie potrafią kontrolować nawet najprostszych fizjologicznych potrzeb. Często współistnieją u nich wady fizyczne i neurologiczne. Zapobieganie upośledzeniu umysłowemu Nie da się zapobiec całkowicie rozwojowi upośledzenia umysłowego, jednak jeśli mowa o upośledzeniu umysłowym w stopniu lekkim, to można zminimalizować jego nasilenie poprzez poświęcanie dziecku uwagi. Bardzo ważne jest też stronienie kobiet w ciąży od alkoholu, papierosów czy innych używek mogących wygenerować upośledzenie umysłowe.